اخیراً به ابتکار کنگره جمهوری، قانون شماره 31920 ابلاغ شده است که هدف آن ترویج و تشویق فعالیتهای کشاورزی و صنعتی تولید سیبزمینی با هدف تحریک عرضه محصولات مختلف حاصل از این محصول برای بازارهای مختلف و همچنین ترویج صادرات آن و در نتیجه سودآوری بیشتر برای تولیدکنندگان سیبزمینی. لازم به ذکر است که 120 روز برای تهیه آیین نامه آن مهلت خواهد بود.
به طور کلی، اقدامات زیر ذکر شده است: کمک فنی به تولیدکنندگان سیب زمینی. گواهی بذر سیب زمینی؛ کمپین های انتشار و شناسایی بازار؛ ترویج برنامه های مالی برای صنعتی سازی سیب زمینی.
بر اساس اطلاعات MIDAGRI، در کمپین 2021-2022 کل تولید سیب زمینی 6 میلیون تن بوده است. به گفته همین منبع، 5.2 درصد از عرضه سیب زمینی به عنوان نهاده برای فعالیت های صنعتی استفاده می شود (پرک سیب زمینی برای سرخ کردن، چونو سفید، آرد سیب زمینی پخته و آب شده، سیب زمینی منجمد آماده).
در سال های اخیر، سه بخش از بازار سیب زمینی پیشرفت هایی در توسعه و تجارت محصولات فرآوری شده داشته اند. بر اساس گونه های بومی (رنگی)، در حال حاضر چیپس توسط شرکت های مختلف در بازار داخلی و بین المللی به بازار عرضه شده و به فروش می رسد و اخیراً ودکای بر پایه گونه های بومی (حداقل دو برند وجود دارد) به بازار عرضه شده است. که عمدتاً به بازارهای خارجی هدایت می شوند. با انواع زرد (تومبای و پروانیتا)، محصول پوست کنده، از پیش پخته شده و منجمد چندین سال است که به بازارهای پرو به خارج از کشور صادر می شود.
در سیب زمینی سفید علاوه بر تکههایی که چندین سال از گونههای سفید محلی استفاده میکردند، برخی از زنجیرههای طیور اکنون سیبزمینیهای از پیش سرخشده منجمد را با مواد خام محلی پردازش میکنند. به موارد فوق باید اضافه کنیم چونو سفید (تونتا) تولید و فرآوری آن (که مدرن شده است) در کوه های جنوبی متمرکز شده و بخش خوبی به بولیوی صادر می شود. در نهایت می توان به چند محصول دیگر صنایع دستی اشاره کرد که در بازارهای منطقه عرضه می شوند (به عنوان مثال سیب زمینی خشک به عنوان پایه کاراپولکرا، توکوش و غیره).
با وجود این پیشرفتها، هنوز نمیتوان گفت که یک صنعت کشاورزی مبتنی بر سیبزمینی رقابتی وجود دارد. برخی از کارخانههای فرآوری چیپسهای سیبزمینی سفید و بومی وجود دارد، اما در مورد سیبزمینیهای منجمد از پیش سرخشده/پیشپز، هنوز کارخانه بزرگی وجود ندارد (بیشتر فرآوری از طریق خدمات پیمانکاری انجام میشود).
در این چارچوب سوال این است که آیا قانون اخیرا منتشر شده می تواند به توسعه این تجارت کشاورزی کمک کند؟ نکتهای که توجه را جلب میکند این است که عمدتاً بر عرضه تمرکز میکند و از خود فرآوری غفلت میکند، که کلید دستیابی به محصولات با کیفیت مورد نیاز بازارهای مختلف است (مسئله تأمین مالی بدون اینکه مشخص شود شامل چه مواردی میشود). این رویکرد باید با هدف ارتقای نوآوری ها در سراسر زنجیره تولید، پردازش، بازاریابی و مصرف باشد، به طوری که ابتکارات خصوصی به این نوع سرمایه گذاری مثبت نگاه کنند.
به همین ترتیب، باید به تحقیق و توسعه محصولات مختلف فرآوری شده بر اساس تقاضای بازار فکر کنید. به عنوان مثال می توان به تنقلات سالم با چاشنی های طبیعی، محصولات شیرینی پزی، محصولات نانوایی بدون گلوتن، نوشیدنی های کاربردی (نوشیدنی های انرژی زا یا شیک های مغذی)، غذاهای فوری (سوپ یا پوره بر اساس سیب زمینی رنگی)، محصولات آرایشی و بهداشتی طبیعی، محصولات اشاره کرد. برای صنعت نوشیدنی (در نظر گرفتن تجربه ودکا به عنوان مرجع)، سیب زمینی آماده برای طبخ، محصولات زیست تخریب پذیر (کیسه).
اگرچه درست است که احتمالات گسترده است، در کوتاه مدت، اهداف خاصی را می توان برای افزایش توسعه و فرآوری فعلی محصولات بر اساس گونه های بومی (که شامل انواع زرد می شود) پیشنهاد کرد و دید که چگونه می توان بخش سیب زمینی را مدرن کرد. برای کارخانههای مرغ که در آنها پیشرفتهای زیادی در سطوح تولید، تجاری و فرآوری وجود دارد. وقتی آیین نامه این قانون تهیه می شود، باید با منطق زنجیره ارزش فکر کرد تا مداخلات پایدار در حلقه های مختلف تضمین شود.
در نهایت، ما باید از اشتباهات مشابه تجربیاتی که به دنبال ارتقای تجارت کشاورزی در مناطق روستایی بودهاند، اجتناب کنیم، جایی که علیرغم اطلاعیههای اولیه جالب، آنها به مداخلات ملموس تبدیل نشدند. دو مورد را می توان نام برد.
در آگوست 2021، قانون صنعتی سازی کشاورزی (قانون شماره 31339) منتشر شد که در آن پیشنهاد توسعه برنامه ملی رقابت پذیری کشاورزی صنعتی (COMPEAGRO) ارائه شد که تاکنون هیچ پیشرفتی در مورد آن مشخص نیست. مثال دیگر، قانون ارتقای فعالیت های تولیدی در مناطق مرتفع آند، قانون شماره 29482 (2008) است که به دنبال ارتقای صنعت کشاورزی روستایی (برای شرکت های واقع در ارتفاع 3,200 متری از سطح دریا) بود و نتایج مشخصی نیز به دست نیاورد. امیدواریم این بار فرق کند و آیین نامه به این قانون معنای مثبت بدهد.